Over het trendonderzoek van DPC

Analyse van trends

Het cluster Communicatieonderzoek van Dienst Publiek en Communicatie (DPC) publiceert sinds 2013 trendanalyses.  Deze trendanalyses hebben als doel bij te dragen aan betere overheidscommunicatie die aansluit op de laatste ontwikkelingen. De analyses zijn het vertrekpunt voor de ontwikkeling en innovatie van het communicatievak bij de Rijksoverheid. In het actuele trendoverzicht lees je de laatste ontwikkelingen op een zevental trends en wat deze betekenen voor de communicatiediscipline: de implicaties. Om die implicaties gaat het uiteindelijk, want daarmee kun je aan de slag: ze bepalen wat je kan doen in het dagelijks werk, waarop je je kan voorbereiden en waarin je je kan gaan verdiepen.

Wat zijn trends en hoe volgt DPC ze?

Een trend is een ontwikkeling die zich gedurende een tijd ontvouwt, en vaak ook meetbaar is. Denk aan een toename van het aandeel mensen met overgewicht in de bevolking. Zo’n trend geeft aanleiding tot actie, bijvoorbeeld beleid dat gericht is op een gezondere leefstijl. Beleid is dus niet een trend: het is er vaak een resultaat van.

Bij de trends in het actuele trendoverzicht is een belangrijk filter toegepast: de trend moet gevolgen (implicaties) kunnen hebben voor het communicatievak bij de (Rijks)overheid. De trends zelf horen bij maatschappelijke, politieke, technologische, demografische, economische en juridische ontwikkelingen, die vaak landsgrenzen overschrijden. Sommige zorgen voor structurele veranderingen (bijvoorbeeld door technologische innovaties), andere zijn van tijdelijke aard (bijvoorbeeld schommelingen in het economisch tij). De uitbraak van corona heeft ook invloed door bijvoorbeeld een ontwikkeling te versnellen. De verleiding is groot om corona te vergelijken met grote gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis (zoals de val van de Muur, de Wereldoorlogen of 9/11): ‘voor corona’ versus ‘na corona’. Het is op dit moment nog de vraag of een dergelijke vergelijking terecht is, maar corona zorgt inmiddels wel voor duidelijke en mogelijk langdurige gevolgen. Deze gevolgen zijn in deze publicatie benoemd waar dat aan de orde is.

DPC volgt alle ontwikkelingen inmiddels continu door het monitoren van veel en diverse bronnen, zoals:

• Nieuwsberichten
• Vakbladen en vakliteratuur
• Onderzoeksrapporten van overheidsorganisaties
• Onderzoeksrapporten van overige organisaties en bedrijven
• TV-programma’s
• Podcasts en blogs
• Interviews met experts en wetenschappers binnen en buiten de communicatiediscipline
• Inzichten uit andere trendstudies en verkenningen
• Tips en ervaringen uit de praktijk van collega’s en vakgenoten
• Gebeurtenissen in het dagelijks werk en (privé)leven

Aan de slag

Uiteindelijk gaat het om de veranderingen in het communicatievak. Wat betekenen ze voor jouw werk? Hoe kun je omgaan met de veranderingen? Hoe bereid je je daarop voor? Vanuit DPC ondersteunt het cluster Communicatieonderzoek bij het vinden van antwoorden op deze vragen. Neem voor vragen daarover of hulp daarbij contact op via communicatieonderzoek@minaz.nl. Naast het actuele trendoverzicht zijn workshopmaterialen, presentaties en werksessies beschikbaar om aan de slag te gaan met de trends.