Herkenbare communicatie
Communicatie vanuit de Rijksoverheid moet herkenbaar zijn voor iedereen. Minderheidsgroepen zijn vaak niet genoeg (of niet op de goede manier) te zien in foto's, video's en campagnes van de Rijksoverheid. Denk aan ouderen (60+), mensen met een zichtbare beperking, mensen met overgewicht en mensen met een bi-culturele achtergrond. Ook herkennen en begrijpen mensen de boodschap soms niet. Het woordgebruik en beeldgebruik sluiten dan niet goed aan bij hun leefwereld. Of is te stereotiep.
Inclusief beeldgebruik
Het juiste beeldgebruik zorgt dat mensen zich herkennen in overheidscommunicatie. Beeld kan daarnaast informatie begrijpelijker maken. Denk aan een tekening of uitlegvideo. Maar het kan ook afleiden of ingewikkeld maken.
Tips voor herkenbaar beeldgebruik
Je kan je communicatiemiddelen op verschillende manieren met beeld inclusiever te maken. Een paar tips:
- Zorg voor herkenbaar, begrijpelijk en realistisch beeld, zodat mensen zich aangesproken voelen.
- Laat diversiteit zien: breng vrouwen, mensen van kleur of mensen met een beperking minstens net zo vaak in beeld als (witte) mannen. Gebruik geen stereotypen.
- Ruim de helft van de Nederlandse bevolking identificeert zichzelf als vrouw. Laat dat zien.
- Bijna een kwart van de Nederlandse bevolking heeft een migratieachtergrond. Laat dat zien.
- Zo'n 15% van de Nederlandse bevolking heeft een lichamelijke beperking. Laat dat zien.
- Werk met 'counterstereotypen'. Plaats mensen of groepen niet in een stereotiepe rol of relatie in je communicatie. Laat mensen zien die de standaardrollen en taakverdeling weerleggen. Breng bijvoorbeeld niet alleen mannelijke bouwvakkers in beeld, maar kies ook voor vrouwen die in de bouw werken. Zorg wel dat het beeld realistisch blijft voor de doelgroep.
- Draai machtrelaties om (of zwak ze af): let er op wie er aan het woord komt, en hoe mensen elkaar aanspreken.
- Houd er rekening mee dat iedereen anders naar beeld kijkt. Test altijd bij de doelgroep of de boodschap en de gebruikte beelden goed overkomen en begrepen worden.
Zie de pagina tips voor inclusief beeldgebruik voor meer tips over hoe je beeld kunt inzetten om je communicatiemiddelen inclusiever te maken.
Meer informatie over beeldgebruik vind je ook op Beeldkompas, een website van de Rijksoverheid met een kennisbank, minicursussen en interactieve tools over visuele communicatie.
Onderzoek naar herkenbare communicatie
In 2023 heeft de Dienst Publiek en Communicatie (DPC) namens de Voorlichtingsraad (VoRa) een onderzoek laten uitvoeren naar de mate waarin mensen in Nederland zichzelf herkennen in de communicatie van de Rijksoverheid.
Uit dit onderzoek blijkt:
- Nederlanders herkennen zich vaker wel dan niet in beelden die gebruikt worden voor de publiekscommunicatie van de Rijksoverheid.
- Sommigen mensen herkennen zich minder goed, zoals ouderen (60+), mensen met een zichtbare beperking en mensen met overgewicht.
- Het beeld bij mensen met een bi-culturele achtergrond is wisselend. Vooral uitingen waar geen mensen met een vermoedelijk bi-culturele achtergrond te zien zijn, scoren minder goed op herkenning.
- Jongeren herkennen zich het meest in overheidscommunicatie.
Meer informatie over de onderzoeksaanpak en welke zaken kunnen bijdragen aan herkenning in communicatie vind je in het nieuwsbericht Kansen voor herkenbare publiekscommunicatie van 2 oktober 2023.)