Begrijpelijke communicatie

Eenvoudige taal

Niet iedereen is taalvaardig. De Rijksoverheid biedt veel informatie aan op taalniveau B1. Een grote meerderheid van de mensen begrijpt teksten op dit niveau. Maar voor 20% van de Nederlandse bevolking is taalniveau B1 te moeilijk. Denk aan de 2,5 miljoen mensen die laaggeletterd zijn. Daarom is het goed om ook informatie op een eenvoudiger taalniveau (A2) aan te bieden. Of in een andere vorm dan tekst, bijvoorbeeld in beeld of een simpele informatievideo.

Uit een onderzoek naar verschillende taalniveaus (uitgevoerd door Kantar in opdracht van Dienst Publiek en Communicatie) blijkt dat goede lezers een lager taalniveau ook prima vinden. Zij lezen teksten op A2-niveau even makkelijk en begrijpen ze even goed als teksten op B1-niveau. Ze voelen zich ook serieus genomen bij het lezen van deze tekst. Dit pleit voor het gebruik van eenvoudige taal.

Lees meer over hoe je je tekst zo begrijpelijk mogelijk maakt op de pagina tips voor inclusief taalgebruik.

Testpanels met ex-laaggeletterden stichting ABC

Wil je een tekst of andere uiting laten testen door ex-laaggeletterden? Dat kan via de Stichting ABC. Dienst Publiek en Communicatie (DPC) heeft een contract voor een aantal testpanels met deze stichting. Je leest er meer over op de pagina Testpanels met ex-laaggeletterden van stichting ABC.

Vertaalbeleid

Bij inclusief taalgebruik hoort ook de vraag in welke taal je schrijft. In Nederland wonen ruim 2,4 miljoen mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit. Polen en Duitsers vormen de grootste groepen. Daarnaast is er een grote groep mensen, vaak migranten van de eerste generatie, die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen.

De Rijksoverheid heeft vertaal­beleid vastgesteld. Het uitgangspunt voor het vertaalbeleid is: niet vertalen, tenzij. Dit betekent dat de Rijksoverheid het liefst in het Nederlands communiceert. De overheid stimuleert mensen die de Nederlandse taal niet goed beheersen, om Nederlands te leren.

Soms moet de informatie wel vertaald worden. Bijvoorbeeld als de kans bestaat op rechtsongelijkheid of gezondheidsrisico's voor een bepaalde groep of de maatschappij.

Denk aan:

• crisissituaties zoals een terroristische aanslag, een natuurramp of de uitbraak van een ernstige ziekte
• onderwerpen die de lichamelijke integriteit aangaan, zoals (kinder)mishandeling of orgaandonatie
• situaties waarin schrijnende rechtsongelijkheid dreigt, zoals in rechtszaken of als mensen niet weten voor welke regelingen zij in aanmerking komen
• adequate uitvoering van vrijheidsstraffen, informatie over inhechtenisneming en in gevangenissen.

Lees in de publicatie Vertaalbeleid Rijksoverheid welke informatie de Rijksoverheid laat vertalen en waarom.

Gebarentaal

Belangrijke onderwerpen op Rijksoverheid.nl vertaalt de redactie van Rijksoverheid.nl naar gebarentaalvideo's. Deze zijn bedoeld voor doven en slechthorenden. Een deel van hen is door hun beperking minder taalvaardig. Daarom is het belangrijk om naast informatie in (eenvoudige) tekst ook gebarentaalvideo's aan te bieden.

Ieder jaar verschijnen op Rijksoverheid.nl (maximaal) 5 nieuwe gebarentaalvideo's. De video's vind je op de pagina Overheidscommunicatie in Nederlandse Gebarentaal (NGT) en op het YouTubekanaal van de Rijksoverheid.

Zelf een gebarentaalvideo laten maken?

Houd er bij het schrijven van een tekst voor een gebarentaalvideo rekening mee dat er niet voor ieder woord een gebaar is. Houd teksten eenvoudig (bij voorkeur op A2-taalniveau) en leg ze ruim op tijd voor aan het Nederlands Gebarentaalcentrum. Het Nederlands Gebarentaalcentrum is te bereiken via: info@gebarentaalcentrum.nl.

Meer informatie over het gebruik van beeld en video's in je communicatie vind je op Beeldkompas.